BE COOL, STAY IN SCHOOL!

School is cool! Met het ontstaan en vervolgens explosief ontwikkelen van de Artist in Residence programma’s werd het weer hip om te ‘studeren’. Hoe langer hoe beter. Kunstenaars hoppen van de ene school naar de andere, al is het bij sommige strikt verboden om ze daadwerkelijk school te noemen. Dat wordt dan ‘research center’ of ‘residency’, afhankelijk van de aangevraagde overheidssubsidie bij het departement onderwijs of cultuur. Studenten worden researchers of residents en docenten worden advising researchers of simpelweg begeleiders.

Er is nog nooit zoveel keus geweest. Alleen in Nederland al kan je kiezen uit een dozijn kunstgerelateerde post-academische opleidingen en wat Artists in Residencies betreft is er een complete wildgroei ontstaan. Ieder geitedorp, met de meest illustere namen zoals Beetsterzwaag, Kolderveen of Oosternijkerk heeft er een tegenwoordig. Het zijn allemaal vervolgopleidingen die uitstel verlenen om de navelstreng der academie door te knippen, of erger nog een krampachtige poging deze weer aan elkaar te knopen. Zo lang mogelijk aan de tiet der moeder kunst blijven hangen is de boodschap. Je wordt er groot en sterk van, en het staat tevens goed op je cv.

Na alle lokale melk- en hangplekken te hebben benut, kun je je zoektocht naar geborgenheid en institutionele warmte verderzetten in het buitenland. De mogelijkheden zijn eindeloos en de hedendaagse globalisering, in samenwerking met internet, helpt een handje. Transartists.nl is er groot mee geworden. Voor ieder wat wils. En het Fonds BKVB heeft onlangs, tegen het advies van de Raad van Cultuur in en pas na een positieve uitkomst van een onafhankelijk onderzoekbureau, haar bestand van buitenlandateliers uitgebreid tot twintig. Dominiek Ruyters bijt van ellende zijn pen in twee. Residencies zijn niet meer uit de kunstwereld weg te denken en bieden een uitstekend alternatief voor na schoolse opvang.

Het lijkt allemaal hetzelfde doel te dienen: netwerken. Het in stand houden en uitbreiden van de sociale kweekvijver. In je eentje in je studio kom je er al lang niet meer. Zelfs niet als je je oor afbijt. Je moet reizen, mensen ontmoeten, ervaringen delen, samenwerken. Volledige tentoonstellingen worden er aan het thema gewijd en projecten waarbij kunstenaars op schoolreis gaan en zich met z’n allen opsluiten in een expositieruimte zijn niet uit de lucht te slaan.

In LA, een van de grootste stedelijk netwerken ter wereld, zijn twee kunstenaars, Piero Golia en Eric Wesley een school begonnen in een bar. MSA^ The Mountain School of Arts vindt s’avonds plaats in The Mountain, een hippe club in Chinatown, ontworpen en ingericht door Jorge Pardo. Een groepje van vijftien bevoorrechte kunstenaars wordt gedurende drie maanden overladen met de meest uiteenlopende onderwerpen, gaande van politiek tot wetenschap en van kunst tot ruimtevaart. Meteen ook de grootste verdienste van deze nieuwe school; het openen van mentale en beroepstechnische deuren. De meest fantastische eerste hand informatie over zwarte gaten en interplanetaire super snelwegen vliegt voorbij, recht van CallTech, de brainstormcentrale van de NASA.

ART, above and beyond!

Zelfs Manifesta6 werd herleid tot een netwerksessie voor een select clubje genodigden, maar na wat onderling gekibbel, het opsplitsen van de drie leraren/curatoren in ieder zijn eigen klasje, stak de politiek er uiteindelijk een stokje voor. Er zijn grenzen…, zelfs in Cyprus. Voorlopig kan Anton Vidokle alleen via internet de wereld veranderen, al moet je daar tegenwoordig ook al weer voor betalen.